Het biodiversiteitsverdrag is aan een verbetering toe. Het huidige beleid voor genetische variatie richt zich vooral op akkerbouw en veeteelt. Dieren en planten in de natuur vergeten we voor het gemak. Dat is een gemiste kans betoogt Amar Nanda.
Terwijl de Pyreneese steenbok, zwarte neushoorn en de Chinese vlagdolfijn uitsterven, kijken onze politici argeloos toe. Wanneer zulke grote zoogdieren voorgoed van ons planeet verdwijnen dan zou je verwachten dat ons regering in actie komt. Zet in op behoud van genetische variatie van ál het leven op aarde en niet alleen op die belangrijk zijn voor onze voedselvoorziening.
In eigen land staat het er slecht voor met de biodiversiteit en dat komt vooral doordat het leefgebied van dieren planten steeds kleiner wordt en versnippert. Ook gaan hun aantallen razendsnel achteruit. Met heel weinig dieren en planten blijft er ook veel minder genetisch verschil over in de soort.
Neem nu de oer-Nederlandse haas. Die zag je vroeger regelmatig in onze talloze weilanden met zijn kop en grote flaporen door het gras uitsteken. Nu staat de haas op de lijst van bedreigde diersoorten. Met zo weinig hazen is er nog maar weinig variatie tussen de hazen en is het zo kandidaat voor uitsterven.
Helaas gingen talloze dieren de haas voor. Door de mensheid nam het aantal dieren op aarde sinds 1970 schrikbarend af; we hebben nog maar de helft van de diersoorten over. Dit kon zo niet langer en sloten alle landen in de wereld een biodiversiteitsverdrag af. Met als motto: bescherm de genetische rijkdom van het leven op aarde. Desondanks gaat de uitstervingsgolf van dieren en planten onverminderd door. Nog eens een miljoen soorten zijn ‘kandidaat-uitsterven’ tot 2050.
TK Denk niet alleen aan jezelf, mens
De 15e biodiversiteitsconferentie staat voor dit jaar op de agenda van de wereldleiders. De kennis van ‘genetische variatie’ is doorslaggevend als je wilt dat niet nog meer dieren en planten verdwijnen. Ondanks dat de ‘genetische’ doelstelling er wel is, verdwijnt er nog steeds veel genetische variatie.
Die halfslachtigheid komt ten eerste doordat landen de nadruk leggen op de bescherming van gewassen en dieren uit de veehouderij. Dit is weliswaar belangrijk voor de voedselvoorziening, maar is volstrekt te weinig voor de bescherming van dieren en planten in de natuur. Ook als een ‘wilde’ dier- of plantensoort uitsterft, merken wij mensen, er ook wat van.
Neem nu eens de rol van bijen, de planten en de bodem. Die bijen zijn onmisbaar als bestuiver van onze akkerbouw, maar gaan volgende laatste berichten naar de bliksem. De insectenaantallen zijn straks zó laag dat ook deze rondzoemende insecten met moeite een gezonde voortplantingspartner zullen vinden.
Als je allemaal op elkaar lijkt, dan sterf je uit
Incest is een taboe en verboden met een hele goede reden. Zo is het ook met planten en dieren: je hebt te weinig ruimte en je hebt een handjevol soortgenoten waarmee je je kunt voortplanten. Dan ga je allemaal op elkaar lijken en loop je het grote risico op genetische afwijkingen. Dit leidt tot een ‘kreupele’ generatie.
Een slimme overheid maakt een plan voor meer genetische variatie, vooral in landen waar het aantal dier- en plantensoorten rap afneemt. Weinig landen onderzoeken hoe het ervoor staat met de variatie van genen van die soorten in eigen land. Zo weet je niet of een populatie ‘gezond’ is of misschien wel bezwijkt.
Het is een gemiste kans als je ook niet meteen uitzoekt hoeveel genetische verschillen er zijn binnen een soort. Juist wanneer je al een heel programma hebt wat kijkt naar hun aantallen en verspreiding levert dit een schat aan informatie op. Neemt het af? Dat onderneem je zo snel mogelijk actie en vaak is dat nog zelfs voordat de aantallen afnemen. Daarvoor bestaat al de nodige kennis die nu nog snakt naar een fatsoenlijke plek in ons aanpak.
Verstandige politici voorkomen dat de biodiversiteit wereldwijd verslechtert. De volgende biodiversiteitsconferentie grijpen ze dan ook aan voor een nieuwe definitie over genetische variatie. We kunnen niet nog eens tien jaar wachten op de volgende wereldtop terwijl onze planten en dieren voorgoed van ons planeet verdwijnen. Teken daarom de petitie en red de natuur.